Basketbol Saha Alan Ölçüsü Ve Basketbol Topunun Ağırlığı

Basketbol çoğunlukla kapalı salonda oynanır. Dikdörtgen biçimindeki basketbol alanının tabanı sert tahtadan yapılır. Alanın boyutları değişiklik göstermekle birlikte, ideal boyutlar 28 m x 15 m'dir. Oyun alanı bir orta çizgiyle ikiye ayrılır. Bu çizginin tam ortasında, orta yuvarlak denen bir daire çizilidir. Basketbol alanının karşılıklı olarak kısa kenar çizgilerinde birer pota bulunur. Pota, kenar çizgisinden 1,2 metre içeridedir ve 1,8 m x 1,2 m boyutlarındadır ve çoğunlukla panyalarda cam beyazı plastik kullanılır. Pota üzerinde, yerden 3,05 metre yükseklikte bir sepet bulunur. Sepet, 45 cm çapında demir bir çember ile buna asılı, alt kısmı açık, beyaz bir fileden oluşur. Basketbol elle oynanır ve atılan top yukarıdan çembere girip fileden geçerek aşağıya düşünce sayı olur. Basketbol topunun çevresi yaklaşık 75-78 cm, ağırlığı 600-650 gramdır.

Basketbolun Temel Kuralları

• Basketbol müsabakaları iki hakem tarafından yönetilir. Misafir takım sahayı seçme hakkına sahiptir. Her devreden sonra saha değişimi yapılır.
• Oyun, orta saha çizgisinde her takımdan birer oyuncu arasında yapılan hava atışı ile başlar. Hava atışına çıkan oyuncular, topu tek elleri ile takım arkadaşlarına kazandırma hedefini taşır.
• Oyun, 10'ar dakikalık dört periyottan oluşur. Beraberlik durumunda uzatma periyodu oynanır. Her takım ilk üç periyotta ve uzatma periyodunda 2'şer dakikalık bir, dördüncü periyotta iki mola hakkına sahiptir. İkinci ile üçüncü periyot arasında 15 dakikalık devre arası verilir.
• Hücum eden takım, kendi sahasını 8 saniye içinde terk etmek, 24 saniye içinde de hücumunu tamamlamak zorundadır, aksi halde top kullanma hakkı rakip takıma geçer.
• Oyuncu topla birlikte, top sürme (dribbling), pas atma (passing), şut atma (shooting) aktivitelerini yapma şansına sahiptir. Bir oyuncu top sürerken, topu eline alarak durdurursa, tekrar top sürme şansına sahip değildir; topu istediği yöne ve kişiye pas ya da şut atmak zorundadır.
• Her takım 5 kişiden oluşur ve takımların sınırsız oyuncu değişikliği hakkı vardır. Eğer faul hakkını doldurmamışsa, her çıkan oyuncu tekrar oyuna dahil olabilir. Bir takımdaki beş oyuncudan biri ortada (post), ikisi savunma (guard) ve ikiside hücum (forward) oyuncusudur.
• Oyunu bir baş hakem ve yardımcı hakem olarak iki hakem yönetir.
• Her oyuncu beş faulle oyun dışında kalır, tekrar o maç için oyuna dahil olamaz. Her oyuncunun bireysel olarak yaptığı faul sayısının toplamı, takım faullerini de belirler. Toplamda dört takım faulüne ulaşan takımın daha sonra yaptığı her faul, karşı takıma serbest atış kullanma hakkı kazandırır.
• Hakem tarafından durdurulmadıkça, top potadan veya çemberden dönerse oyun devam eder. Ayrıca, oyuncu sahayı belirleyen çizgilerin dışına temas etmedikçe, top oyun çizgilerinin dışına değmeden havadan saha çizgisinin dışına çıksa dahi, oyuncu topu içeri çevirebilirse de oyun devam eder.
• Her sayı atışından sonra veya hakemin düdüğü çalmasının ardından, oyun ve oyun zamanı durur. Sayı yiyen takımın pota gerisindeki çizgi arkasından topu oyuna sokması ile hem zaman hem de oyun tekrar başlar. Oyun içindeki diğer durumlara göre, hakemin gösterdiği yerlerden, top oyuna sokulur.
• Üç sayı çizgisi içinden yapılan her başarılı atış iki sayı, üç sayı çizgisi gerisinden yapılan her başarılı atış üç sayı olarak değerlendirilir. Faullerden veya kural ihlallerinden dolayı kazanılan başarılı serbest atışlar bir sayı olarak değerlendirilir.
• Oyuncular iki durumda cezalandırılır: 1- Bireysel kural ihlalleri 2- Faul yapılan durumlar. Kural ihlali veya hatası (hatalı yürüme, topun çizgi dışına çıkması, hücum oyuncusunun üç saniyeden fazla potanın dibindeki bölüm içinde durması v.b) top kullanma hakkını karşı takıma verir. Yapılan bireysel fauller ( itme, çekme, vurma, tutma v.b) ise oyuncunun faul cezası almasını sağladığı gibi faulün yapıldığı yer göz önünde bulundurularak, rakip topu yandan oyuna sokar, ya da serbest atış yapma hakkı kazanır.
• Serbest atış hakkı adedi, faulun yapıldığı zaman, yer ve çeşidine göre değişir. Şut atışı sırasında faul yapılmış ve atış sayı olmamışsa, atışı yapan takıma iki serbest atış hakkı verilir. Eğer atış sayı olmuşsa, bir serbest atış hakkı verilir. Bir takım, bir devredeki "takım faul" sınırını geçmiş ve atış sahası dışında faul yapmışsa, o zaman bire-bir denen serbest atış hakkını kullanır. Bu atışta kural, ilk atış sayı olursa, ikinci atış yapma hakkı kazanmaktır. Bire-bir'de ilk atışı kaçıran ikinci atışı yapamaz, top potadan oyun alanına dönerse, oyun devam eder. Teknik faullerde (oyunu geciktirme, sportmenlik dışı davranışlar, hakeme itiraz, izinsiz oyuna girme v.b) iki serbest atış hakkı verilir.

Top Tutma

Bir oyuncunun durarak yürüyerek koşarak veya sıçrayarak yerde duran yuvarlanan potadan seken veya pas olarak gelen topu; tek veya çift elle tutarak kontrol altına almasıdır. İyi top tutma iyi pas yapmanın top sürmenin veya şut atmanın temelini oluşturur. Çünkü topla yapılan tüm basketbol hareketleri top tutma ile başlar. İyi bir basketbol oyuncusu topu istenilen yerde ve şekilde tutabilmelidir. Hatalı top tutmalar bir takımın pozisyonu kaybetmesine ve sonunda da sayı kaybetmesine neden olabilir.
İyi top tutabilmek için:
· Ayaklar omuz genişliğinde açık bir ayak diğerine göre biraz öndedir.
· Dizler hafif bükülü gövdenin üst kısmı hafifçe öne eğiktir.
· Kollar öne uzatılmış ve dirsekler yere paraleldir.
· Parmaklar mümkün olduğunca açık bilek yumuşak ve esnektir.
· Pas gelirken kollar öne doğru uzatılır. Top mümkün olan en uzak noktada parmakların teması ile emilerek tutulur. Avuç içi topa temas etmemelidir.
· Topun yüksekliğine sertliğine yönüne uzaklığına göre gelişi top tutuşu sırasında dikkat edilmesi gereken noktalardır.

Pivot Hareketi 

Basketbolün temelini oluşturan harekettir. Topa sahip olduktan sonra bir ayak yerde sabit kalırken diğer ayağın kuralara uygun olarak istenilen yönde hareket etmesine pivot hareketi denir. Pivot ayağı sabit kalmak kaydıyla diğer ayağınızı istenilen yöne hareket ettirerek pas yapılabilir veya şut atılabilir. Pivot hareketi; topu kontrol altına almak bir rakibi aldatmak ya da onu blok yoluyla önlemek amacıyla kullanılır. Pivot hareketini şu şekilde yapabilirsiniz:
· Pivot ayak topuğunu kaldırıp ayak ucunda dönebilir
· Serbest olan ayakla istenilen yöne ve yere hareket ettirebilirsiniz.
Unutulmaması gereken şey pivot ayağınızı top elinizden çıkmadığı sürece yerden kesilmemesi. Aksi halde hatalı yürüme yapmış olursunuz.

Basketbolun Temel Teknikleri

1. Duruş
2. Pivot Hareketi
3. Top Tutma
4. Paslaşma
5. Top Sürme
6. Şut Atma
7. Ribaunt

Ribaunt

Pota levhasından ve çemberden dönen topların takip edilerek tutulması veya sayı için tamamlanması hareketidir. Bir takımın oyunu kazanabilmesinde oyuncularının iyi bir ribaunt becerisine sahip olmaları gerekir. Çünkü bir oyunda atılan şutların toplamının nerede ise yarısı kaçırılan şutlardan oluşur. Bu kaçırılan sayılardan dönen topları (ribauntları) alabilen takım genellikle oyunda kazanan taraf olmaktadır. İyi bir ribaunt tekniğinin yanı sıra kordinasyon mücadele hırsı hareketlilik zamanlama sıçrama kuvveti ve denge ribauntun kazanılmasını etkileyen önemli faktörleri oluşturur.
Bir ribaundu kazanabilmek için yapılması yararlı olan öneriler:
· Şut atılır atılmaz en kısa zamanda potaya doğru hareket edin.
· Topun nereden sekebileceğini tahmin ederek iyi yer tutun.
· Rakiplerinizle aranızı kapatın ve kollarını açarak hem hareket alanınızı genişletin hem de rakibinizin size müdahale imkanlarını daraltın.
· Ayaklarınızı omuz genişliğinde açarak dengenizi en iyi koruyabilecek pozisyonu alın.
· Topu en yukarıda alabilmek için sıçrama zamanını iyi ayarlayın.
· Topa sahip olduktan sonra onu en iyi koruyabileceğiniz pozisyonda tutun.
· Ribauntu kazandıktan sonra ne yapacağınıza çabuk karar verin. Şut atacaksanız şut atın veya pas verin.
· Ribauntu yakalayamayacağınızı anladığınız anda topa hafifçe vurun ve tekrar kapmaya çalışın.
Pota altında levhaya vurdurarak kendi kendinize iyi bir ribaunt çalışması
yapabilirsiniz. Topu levhaya on defa yere düşürmeden ve mümkün olan
en yükseğe sıçrayarak vurdurun ve tutun.

Şut Atma

Basketbolda şut; oyuncunun topu herhangi bir şekilde elleriyle çemberden geçirmek amacıyla potaya atma hareketidir. Çok sayıda ve çeşitli şekillerde şutlar olmasına rağmen iki önemli faktör dikkate alındığında aşağıdaki iki nokta hemen hemen aynıdır.
Birincisi şutun genel gücü ayak tabanından başlayarak ayak bilekleri dizler kalça üst vücut kollar bileklerel ve parmakların ortak ve uyumlu hareketleri ile olur.
İkincisi ise şut esnasında kolların aldığı pozisyondur. Top ele alındığında kolların açısı büyük (L) harfi şeklinde bir açı çizmelidir. Bilekler ön kolla yaklaşık doksan derecelik bir açı oluştururken üst kolla paralel bir pozisyonda durmalıdır. Topu rahat ve normal bir şekilde açılmış parmaklarla kavramalı. Parmaklarını topun arkasından ve topun biraz alt ortasından taşıyabilecek şekilde avuç içi teması olmaksızın kavramalıdır. Diğer destek el parmakları topu yan alttan desteklemelidir. Şut atıldığında kollar gergin bir şekilde yukarı doğru hareketi takip etmelidir. Topun parmaklar üzerinde yuvarlanmasını sağlarsanız; bu hareket topun geriye doğru dönerek daha yumuşak bir şekilde potaya çarpıp çemberden girmesini kolaylaştıracaktır.
Birkaç temel şut şekilleri şunlardır:
1. Durarak Tek El Şut
Bu şut genellikle uzun mesafeli veya serbest atışlarda kullanılan bir şut tarzıdır. İyi bir durarak tek el şut atabilmek için şunlara dikkat edilmelidir.
· Topu iki elinizle göz hizasında ve biraz şut atacağınız yöne dönük olarak tutmalısınız.
· Şut atmak için kullanılan elle aynı taraftaki ayak öbür ayağınızın biraz önünde olmalıdır.
· Dizleriniz bükülü vaziyette ve yine el bilekleri geriye bükülü olarak topu yukarıda tutmalıdır.
· Şut atarken bacaklar gergin vaziyette ayak uçlarına kalkarak yine kollar mümkün olduğunca gergin atıştan sonra topu takip etmeli ve top parmak uçlarınızla eli terk etmelidir.
2. Sıçrayarak Şut
Bloklara karşı en verimli yapılabilen ve hücumun en etkili silahı olan şut çeşididir. İyi bir sıçrayışla şut atabilmek için dayanıklı ve koordineli ayak kol omuz sırt kaslarına sahip olmak yararlı olacaktır.
Sıçrayarak şut atışlarda dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
· Top destek el topun önüne veya yanına şut atacak el topun arka altına gelecek şekilde tutulmalıdır.
· Dizler hafif bükülü vaziyette ve top göğüsten baş üstü göz hizasına doğru kaldırılırken aynı anda sıçranmalıdır.
· Yukarı doğru sıçrarken dirsekler ve el bilekleri arkaya bükülmelidir.
· Mümkün olan en yükseğe sıçradıktan sonra top parmak uçlarından topu terk ederken bilekler ileri ve yere doğru yumuşak bir hareketle topu takip etmeli dirsekler gerginliğini muhafaza etmeli ve gözler pota olmalıdır.
3. Turnike Atışı
Turnike basketbol oyununun temel şutlarındandır. Potaya yakın bir yerlerde top sürdükten veya pas aldıktan sonra yapılabilir. Başarılı bir turnike yapabilmek için şunlara dikkat edilmelidir:
· Kural hatası yapmadan turnike atışı yapabilmek için topu tuttuktan sonra sadece iki adım atabilirsiniz.
· Top iki elle iki adım yürüyüşüne geçmeden önce tutulmalıdır. Turnikede birinci adım uzun ikinci adım kısa olmalıdır. Çünkü oyuncu ikinci adımında öne doğru yapmış olduğu hareketini yukarıya ve potaya rahat yükselebilmesi için kısa tutması yararlı olacaktır.
· Son aşamada sağ veya sol ayak üzerinde kuvvetli olarak sıçranmalıdır. Aynı anda atışı yapan elin dizi ritmik olarak karna doğru çekilmelidir.
· İki elle tutulduğunda vücudun önünde olan top baş üzerinden yukarı doğru kaldırılır ve atış kolunun uzatılması ve el bileğinin bükülmesi ile ya direk olarak çemberin içine ya da pota levhasına vurdurularak atılmalıdır.

Top Sürme

Topun bir oyuncu tarafından kontrol altına alındıktan sonra durarak veya hareket halinde bir elle yere doğru itilerek rakip oyunculara dokundurmadan tekrar tekrar sektirilmesine top sürme (dribling) denir.
Basketbolda iyi top sürebilen biri olmak çok önemlidir. Fakat yinede altın kural olarak pas verme imkanı varken; top sürme aynı zamanda pastan da daha yavaş olduğu için sık kullanılması önerilmez. Top sürme şu avantajları sağlar:
· Eğer pas imkanınız yoksa rakip oyuncuları topla hızla geçmeyi ve oyunu hücum sahasına yıkmayı
· İyi bir pas ortamı yaratmak için rakip oyuncuları oyalayarak alan açılmasını
· Hızlı hücum (fast break) uygulamasında daha verimli ortam hazırlamayı
· Kendi başınıza sayı yapabilme imkanı sağlar.
İyi top sürmeyi öğrenirken bununla birlikte ne zaman top sürmemiz gerektiğini de iyi öğrenmeliyiz. Top sürme sırasında şu noktalara dikkat edilmelidir:
· El ayası yuvarlak parmaklar birbirlerinden yeterince açık topun yönünü kontrol etmeli
· Topa parmak uçları temas etmeli ve bilekler esnek olmalı.
· Kalça ve dizler hafif bükülü ve diğer el rakibin yaklaşmasını engellemek için yukarıda yanda olmalı.
Temel olarak iki türlü top sürme şekli vardır:
1. Alçak Kontrollü Top Sürme
Alçak kontrollü top sürme genellikle yakınınızda rakipten çok oyuncu olan ve yakın savunma yapan rakip oyuncularına karşı yapılır. Top genellikle diz ile bel arasında bir yerde ve oyuncunun vücuduna yakındır. Topun seviyesi sürülüş anındaki duruma ve savunma yapan oyuncunun savunma tarzına bağlıdır.
Alçak kontrollü top sürmede dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
· Dizler hafif bükülü ve gövde hafif öne eğilmiş durumda
· Baş yukarıda ve gözler etrafa bakmalı
· Kol el bileği el ve parmaklar; topla birlikte uyumlu olarak alçalıp yükselmeli
· El bileği yumuşak ve uyumlu bir şekilde topu takip etmeli
· Parmaklar mümkün olduğunca açık olmalı ve avuç içi topla temas etmemeli
2. Yüksek Hızlı Top Sürme
Yüksek hızlı top sürme hızlı hücum yapılırken ve teke tek sayıya gitme anlarında kullanılır. Temel tekniği alçak kontrollü top sürmeyle aynıdır. Sadece vücudun duruşu biraz değişiklik gösterir.
Yüksek hızlı top sürmede önemli noktalar:
· Vücut öne fazlaca eğik olmamalı
· Top kalça ile göğüs arasında bir yükseklikte olmalı
· Adımlar büyük atılmalı ve top vücudun önünde olmalı
· Omuzlar hareket yönünde vücut rahat ve gözler etrafı kontrol ederek uyanık olunmalıdır.
Yukarıda açıklanan temel top sürmelerin dışında önden el değiştirerek top sürme sırtı rakibe dönerek top sürme arkadan el değiştirerek top sürme gibi oyuncunun yetenekleri ve rakibin savunma stiline göre değişkenlik gösteren top sürme çeşitleri de vardır. Fakat temel teknikler her top sürme şekli için hemen hemen aynı özellikleri gösterir.